HLV và môi trường thích hợp

Ông có điều kiện rộng rãi để chiêu binh mãi mã, chỉ riêng hợp đồng mua Robinho đã ngốn đến 32,5 triệu bảng. Vậy mà ông chỉ đưa được Manchester City giàu có đến vị trí số 10 trong mùa bóng đầu tiên dẫn dắt đội này, rồi bị sa thải khi mùa tiếp theo còn đang dang dở.

Những ai ủng hộ lại có thể chỉ vào Blackburn để khen ngợi khả năng cầm quân của Hughes. Ngay mùa đầu tiên, Hughes cứu Blackburn thoát cảnh rớt hạng. Rồi Hughes đưa đội bóng nhỏ bé này vào đến bán kết cúp FA, lần đầu tiên trong 40 năm. Ông lại giúp Blackburn lấy vé dự cúp UEFA. Ngần ấy thành tích là đáng khâm phục, trong hoàn cảnh Blackburn chỉ có mục tiêu trụ hạng và ngân sách chuyển nhượng vô cùng eo hẹp.

Vấn đề nằm ở chỗ ấy. Một HLV thành công hay thất bại có khi phụ thuộc vào môi trường làm việc thích hợp hay không thích hợp. Có người tin rằng Fulham sẽ thành công dưới sự dẫn dắt của Hughes vì ông thuộc mẫu HLV phù hợp với một đội bóng nhỏ như Fulham, hơn là một đội giàu có như Manchester City. Cũng với lập luận tương tự, người ta hoài nghi: chưa chắc HLV Roy Hodgson làm được điều gì đáng kể ở Liverpool trong mùa bóng tới. Hodgson thành công vang dội trong mùa vừa qua, được bầu là HLV hay nhất tại Anh. Nhưng đấy là vì Hodgson, cũng như Hughes, chỉ phù hợp với các đội bóng nhỏ. Trong gần 20 đội bóng mà HLV Hodgson từng dẫn dắt xưa nay, Liverpool là tên tuổi lớn thứ hai. Trước đó, chỉ có Inter Milan là đáng kể. Hodgson đã không thành công với đội bóng ấy.

Ở đội bóng nhỏ, HLV trưởng thuận lợi ở chỗ luôn có uy quyền, nhưng lại bất lợi khi không có các bộ sậu chuyên trách phụ giúp trong từng mảng việc quan trọng. Ở đội bóng nhỏ, HLV trưởng phải tự xây dựng lực lượng, lối chơi chứ khó trông mong vào chuyện lôi kéo ngôi sao từ nơi khác. Đấy dĩ nhiên là khó khăn. Nhưng bù lại, dấu ấn của HLV luôn được thể hiện rõ ràng.

Vì sao Brazil chọn HLV Mano Menezes dẫn dắt ĐTQG? Đấy là vì Menezes, trái ngược với Hughes hoặc Hodgson, thuộc mẫu HLV thích hợp với các đội bóng lớn, có nhiều ngôi sao. Ông ta chẳng cần xây dựng, chẳng cần nền tảng gì. Đội bóng lớn, có nhiều hảo thủ, nhưng lại sa sút, Menezes sẽ vực dậy nhanh chóng. Bằng chứng là ông đã đưa các đội nổi tiếng Gremio và Corinthians trở lại với vị trí đích thực của họ. Menezes giải quyết tình huống khó khăn cho các đại gia rất hay, vì ông giỏi phân tích tình hình, “chẩn bệnh” chính xác và có phương án hợp lý để “chữa trị”. Nhưng Menezes không giỏi xây dựng từ đầu để một đội bóng tầm thường vươn lên một cách căn cơ. Brazil là đội bóng không bao giờ thiếu ngôi sao. Một đội như vậy mà không qua nổi vòng tứ kết World Cup thì dĩ nhiên là phải thất vọng. Menezes sẽ giúp đội tuyển Brazil vượt qua những khó khăn ấy trong giai đoạn này. Còn “Brazil nào”, “Brazil của ai” sẽ tranh ngôi vô địch World Cup 2014, đấy là chuyện khác.

Fabio Capello 2 lần dẫn dắt Real Madrid và 2 lần lập tức thành công. Đấy là vì ông cũng giống như Menezes: là chuyên gia giải quyết tình huống khẩn cấp cho các đội bóng lớn. Nhưng Capello không giỏi xây dựng đội bóng một cách căn cơ. Và ông thất bại ở đội tuyển Anh.

Nguyễn Minh